Tek Boynuzlu At ve Korsan Yayıncılık – Jack Shoemaker


Gary ile uzun zaman önce pek de alışılmadık şartlarda tanıştım. Lisedeyken Scolari’s adında küçük bir bakkal dükkânında poşetçilik yapardım ve Cumartesi günleri favori bir müşterimiz gelirdi ve biz poşetçi çocuklar hepimiz onun poşetlerini ilk poşetleyen olmak için koştururduk çünkü poşetleri bir blok ötedeki küçük Airstream karavanına taşırdık ve o da bize iyi bahşiş verip acayip hikâyeler anlatırdı. Airstream karavanı bir Tom Waits setine benziyordu. Açık bir kapısı ve bir sinekliği vardı ve sinekliğin arkasında gömme yatağın kenarında oturan beyaz fanila giymiş ufak tefek yaşlı bir adam görebilirdiniz ve her yer gazetelerle doluydu ve kadın bize “şair oğlum, şair oğlum” hakkında hikâyeler anlatır dururdu. Lois’in anlattığı hikâyelerden hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğunu asla anlayamazdınız. Belli ki bazıları doğru değildi, ama hiç şüphesiz bazıları da doğru olmalıydı.
City Lights’a kaçınılmaz ziyaretimi sanırım 1963 yılında yapmıştım. O zamanlar City Lights şimdikinden çok daha küçüktü ve tüm şiirler alt katta küçük bir duvar nişinde duruyordu ve bu bölümün başına gittiğimde Gary Snyder’ın Riprap kitabının bir nüshasını gördüm. Kitabı alıp Santa Maria’ya götürdüm ve arkadaşlarıma “Bakın, gerçekten de Gary Snyder adında biri var; kadın bize doğru söylüyormuş, hiç değilse onun hakkında,” dedim. Ve Gary Snyder belli aralıklarla gelip gidiyordu, aile sevgisini yüreğinde taşıyan biri olarak annesine hep çok bağlıydı ve ara sıra Japonya’dan dönüp onunla ilgilenirdi.
Birkaç yıl sonra birkaç kişiyle birlikte, Santa Barbara Üniversitesi’nin hemen dışındaki Isla Vista’da Unicorn adında bir kitapçı açmayı başardım. Lois’i elimden geldiğince sık görmeye devam ediyordum ve ekipten birkaç başka çalışan da onunla ellerinden geldiğince ilgilenmeye çalışıyordu. Sonunda bir gün, o sırada Daitoku-ji’de olan oğluna bir mektup yazıp ve “Böyle bir kitapçı açacağız ve bir dahaki sefere anneni görmeye geldiğinde bizim açılışımızda şiir okur musun?” diye sordum. O da cevap yazıp memnuniyetle yapacağını söyledi ve o sıralarda Lois de Gary’nin el yazısıyla yazdığı bir şiirini almıştı ve “Keşke bunun kopyalarını arkadaşlarıma verebilseydim” diyordu. Bunlar fotokopiden çok çok önceydi, karbon kâğıdı günleriydi ve işe bakın ki bambaşka nedenlerle benim yatak odamda bir Gestetner masa üstü ofset baskı makinesi ve bir şablon makinesi bulunuyordu. “Sizin için kopyalayabiliriz,” dedim ve “Gökyüzündeki Yatak” şiirini aldık. “Motosiklet tıngırdatıyor boş sokakları” diye başlıyordu. Çok güzel bir şiirdir ve arkadaşım Chuck Miller, Gary’nin kaligrafisini şablon üzerinde taklit etmeye çalıştı ve yirmi altı kopya yapıp Lois’e arkadaşları için verdik.
İlk yayıncılık eylemimin Gary’nin korsan yayıncılığını yapmak olması bana hep ilginç gelmiştir. Ondan izin almamıştım, telif hakkım yoktu, bu terimlerle düşünmemiştik bile fakat bu girizgâhtan sonra gelip Unicorn’da muhteşem bir okuma yaptı ve o günden beri Gary’nin editörü ve yayıncısıyım.
Jack Shoemaker
Çeviren: İnan Mayıs Aru
Fotoğraflar 1986 yılında Gary Snyder’ın annesi Lois Snyder Hennessy’nin 80. yaş gününde Allen Ginsberg tarafından çekilmiştir.